|
|
||||
|
Eski Yunan Uygarlığında müzik;Eski Yunan Uygarlığında müzik konusu ilginizi çekerse linkten ulaşabilirsiniz. Aristoteles'de kişilik üzerindeki olumlu etkilerinden bahsederek, çocukların eğitiminde müziğe yer verilmesini tavsiye etmiştir. Ayrıca; Sadece neşeli olaylarda değil, savaşlar gibi, ciddi toplumsal olaylarda da müzik icra edilmiş, askerlere komut vermek ve onları cesaretlendirmek için müziğin gücünden faydalanılmıştır. Örneğin; İkinci Messene savaşı tüm zorluğuyla devam ederken, ozan Tyrtaios tarafından bestelenen savaş şarkıları Spartalıları bu savaşa girmek için cesaretlendirmiştir. Ayrıca, eski Yunan Uygarlığında Platon, çobanların syrinks (panflüt) adı verilen enstrumanları kullanarak sıkıntılarını giderdiklerini belirtir. Eski Yunan Uygarlığında; Oyun başlamadan önce, salpinktesler enstrümanlarına üfleyerek, oyunu izlemeye gelen seyircilerin susmasını sağlamıştır. Başta Herodotos Tarihi yazılı eseri olmak üzere, müzikle ilgili bu bilgileri edinmemize rağmen, maalesef Ney enstrumanı ile ilgili bir bilgiye rastlamadık. Ancak, Eski Yunan Uygarlığında Neyden önce kullanılan bazı nefesli enstrumanları bilmekteyiz; Aulos :Eski Yunancada kamış ya da boru anlamına gelen aulos, icra edilen en önemli nefesli çalgıdır. Çoğu modern kaynakta flüt ya da kaval olarak nitelendirilse de onlarla benzerlik göstermez. Ağızlığı kamıştan yapılmış, gövdesi ise farklı hayvan kemiklerinden, ağaçtan veya metalden olabilen aulos, her biri bir elde tutulmak kaydıyla iki ana parçadan oluşmaktadır. Aulos, tipik bir doğu kökenli müzik enstrümanıdır. Söz konusu müzik aletinin icadı ise Yunanlılar tarafından tanrıça Athena'ya atfedilmektedir. Mitolojiye göre Athena, aulosu icat etmiş, fakat çalarken yanaklarının şişip, yüzünün çirkinleştiğini görünce de bu müzik aletini bırakmıştır. Aşağıdaki resimde Aulos enstrumanını görmektesiniz.
Syrinx ( Panflüt ) :Syrinx, aulostan sonra Yunan toplumunda en fazla tanınan enstrümanlardan biridir Farklı uzunlukta ve genişlikte kesilen, bu sayede farklı notalar elde edilen enstrüman, tıpkı bir sal gibi yan yana dizilerek birbirine monte edilmiştir. Yan yana dizilen kamışlar üzerinde aulosta olduğu gibi parmak delikleri mevcut değildir. Yan yana getirilmiş kamışların içerisine eritilerek dökülen balmumu sayesinde farklı notalar elde edilebilmekteydi. Yapımının kolaylığı ve kullanımının yaygınlığı sayesinde en ilkel toplumlardan günümüze kadar gelebilmeyi başarabilmiştir. Aşağıdaki resimde Syrinx ( Panflüt ) enstrumanını görmektesiniz.
Salpinx (Borazan) :Üflemeli bir çalgı olan salpinx, silindir şeklinde ince bir metal borudan oluşmaktaydı. Bu özelliği ile günümüzde kullanılan borazanın ve trompetin de atası sayılmaktadır. Özellikle sesinin gürlüğü, kalabalıklara uzak mesafelerden komut verebilme imkanı sağlamıştır. Bu özelliği nedeniyle, neredeyse modern zamanlara kadar ordular tarafından kaçınılmaz bir işaret enstrumanı olarak kullanılmıştır. Söz konusu enstrümanın, diğer romantik enstrümanlar gibi, yumuşakça çalındığına işaret eden antik kaynaklar da mevcuttur. Salpinktes, bir eliyle enstrümanı çalarken diğer elini göğsünün altına veya kalçasına koyardı. Bu hareket muhtemelen enstrümanın zor olan çalınmasını olanaklı kılmak içindi. Aşağıdaki resimde, farklı tonlarda Salpinx enstrumanını görmektesiniz.
Alıntıları Kaynaklar sayfamızdan görebilirsiniz. Türk Musıkisi Lugâtı,Sayfa:347-TMA-1 © www.neyzenim.com Neyzen Zeki Sözen |