Süleyman Abdulhalim

(1824¬ 11. 1897=73)

Türk virtiözu ve müzik bilginidir.

Asıl adı "Abdülhalim"dır; fakat "Halim Efendi" olarak tanınmıştır

 İstanbul'da Beyazıt'ta Soğanaga mahallesinde doğdu.

Tahir Efendi'nin oğludur.

Üsküdar'da Tabaklar Tekkesi Şeyhi Nurl Efendi'ye kapılandı.

Sonra, Nuri Efendi'nin halifesi olan Odabaşı Rital tekkesi Şeyhi Abdullah Vehbi Efendi'den icazet aldı.

  73 yaşlarında vefat etti.

Dergahında defnedildi.

 Üsküdar tabaklar camii ve tekkesi

Yerine oglu Şeyh Rıza Efendi geçti ki, babasından Tanbur ve Ney öğrenmiş, 22 Nisan 1930'da ölmüştür.

  Rıza Efendi, babasının yerine geçmeden önce, Temyiz Mahkemesi'nde katipdi.

  Halim Efendi,kışın İstanbul'daki evinde, yazın Kozyatagl'ndaki dergahın yanında yaptırdığı köşkünde, iyi bir hayat geçirdi.

  Son derece iyiliksever ve cok mertti. Sofrasl daima kalabalık ve herkese açıktı.

  Kendisine Şeyh sıfatı ile bağlananlar arasında devrin naria Nazırı Vezir Zihni Paşa,

Maarif nazırı Vezir Zühtü Paşa, maliye nazırı Vezir Reşad Paşa, Şair Miişir Kazılı Paşa,

Refik Halid Karay'ın babası maliye nezareti baş veznedar I-Ialid Bey gibi pek çok Devlet adamı vardı.

  Halim Efendi, XlX. yılları arasında yaşamış başlıca Virtüözlerdendir.

  Deli İsmail Dede'den Ney öğrendi.

Aziz Dede'nin de tasdik ettiği gibi, devrin en iyi neyzeni oldu.

Deli İsmail Dede ve Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile,

Halim Efendi'nin talebesi olan Şeyh Hüseyin Fahreddin Dede arasındaki Neyzenlerin en iyisidir.

  Kemani Agop'tan keman, piyasa sazendelerinden Tanburi Nikoli'den de tanbur öğrendi.

Tanburda, hemen Ney'de gösterdiği üstün seviyeye ulaştı.

Bu, 1865 yıllarnda Kuyumcu Oskiyam'dan 2-3 yıl yeni baştan tanbur ogrenmesiyle mümkün oldu.

  Nikoli'den, piyasa tarzında meşk etmişti.

Asıl geleneksel Türk tanbur uslubu ise kaybolmak üzereydi.

Bu uslubun XIX. asrın ilk yıllarında biüyük üstad, Tanburi İshak'dı.

  III. Selim, Zeki Mehmed Ağa, Kuyumcu Oskiyam ve Tanburi Mehmed Efendi, Isak'ın başlıca 4 talebesidir.

  Abdulhalim Efendi devrinde yalnız Zeki Mehmed Ağa ile Oskiyam hayattaydı.

Kimseye bir şey öğretmemek adetinde olan, hatta oglu Tanburl Büyük Osman Bey'i de başkasından tanbur öğrenmeye mecbur eden Zeki Mehmed Aga,

Halim Efendi pek gençkenöldü.

  Hayatta, İshak'ın tek talebesi olarak Oskiyam kaldı.

Onun ilmiiyle, geleneksel Turk tanbur uslubu sarsılacaktı.

İşte Halim Efendi, kendi tabiriyle "fevkalade metodlu, piano çalar gibi" olan eski Türk tanbur uslubunu Oskiyam'dan elde etti ve

sonradan Dr. Subhi Ezgi'ye öğretti.

  Halim Efendi, Hamparsum notasını biliyordu.

Batı notasını, son yıllarında, talebesi Dr. Subhi Ezgi'den öğrendi.

Klasik Türk Musikısi'nde bilgisi derindi. Bilhassa saz eserlerinde devrinin en salahiyetli siması idi.

  Klasik musikiye ve müzik bilgisine eğilmeleri için Dr. Subhi Ezgi, Şeyh Hüseyin Fahreddin Dede,

Ahmed Irsoy, Cemal Dede gibi talebelerini teşvik etti ve onlara çok faydalı oldu.

  Tanburacı Osman Pehlivan'ın da ilk saz hocası Halim Efendi'dir.

Yuzlerce peşrev ve saz semaisini eski şekilleriyle ezberden biliyordu ve çogunu Dr. Subhi'ye meşk etmiştir.

  Kaynak:

 Türk Musıkisi Ans. Yılmaz Öztuna,Sayfa: 327-C:1

© www.neyzenim.com Neyzen Zeki Sözen